Expo: 80 jaar Jacky Ickx – Een eerbetoon aan een Belgisch race-icoon

België’s meest succesvolle en veelzijdige autoracer, Jacky Ickx, wordt 80 jaar. Autoworld viert deze mijlpaal met een indrukwekkende tentoonstelling die de rijkgevulde carrière van dit nationale icoon tot leven brengt. De expo loopt tot 26 januari en is een unieke kans om het levenswerk van Jacky Ickx te ontdekken.

Met meer dan 100 schaalmodellen toont verzamelaar Eric Janssen een uitgebreid overzicht van de wagens waarmee Ickx heeft geracet én gewonnen. Daarnaast zijn er enkele voertuigen op ware grootte te bewonderen, waaronder een Gulf Ford GT40 en een Zündapp trialmotor. Bezoekers krijgen ook de kans om authentieke memorabilia uit de carrière van Ickx te zien, van trialmotoren tot Formule 1-bolides en Dakar-tuigen.

Trial

Jacky Ickx begon z’n carrière op twee wielen. Vader Jacques was een motorsportjournalist, dus ten huize Ickx was motorsport nooit veraf. Wist U trouwens dat Jacques Ickx als eerste het woord ‘motocross’ gebruikte? 

Kleine Jacky had maar weinig interesse in lawaaierige racewagens, maar toen hij een brommer kreeg om z’n weinig schitterende schoolresultaten op te krikken, was hij al snel verknocht. Ickx won het Belgisch kampioenschap trial in de 50cc-klasse in 1963 en 1965, waarbij hij onder meer de latere, vijfvoudige wereldkampioen motorcross Roger Decoster wist te verslaan.

 Jacky Ickx legt de basis voor z’n reputatie als ‘regenmeester’ bij het gevoel voor balans dat hij kweekte op z’n trialmotor. Wanneer hij te jong blijkt om deel te nemen aan de GP 50cc in de wegrace GP’s, ondanks successen in eigen land, wordt hem door importeur Moorkens een BMW 700 auto aangeboden om heuvelklims en rally’s mee te betwisten.

Ickx zegt zelf dat een deelname aan de GP50cc hem wellicht op twee wielen had gehouden. Hij is altijd een enthousiaste motorrijder gebleven.

Tourismewagens

Hoewel z’n eerste heuvelklim in de BMW 700 tegen een boom eindigde in La Roche, toonde Ickx zich al snel een erg goede autoracer, waarbij z’n talent wordt gespot door onder meer racer/journalist Paul Frère. Ickx werd al snel onder de vleugels genomen door Ford België, waarbij de Lotus Cortina hem naar internationale hoogtes zou brengen. Tijdens een wedstrijd in Boedapest liet Ken Tyrrell z’n oog vallen op Jacky Ickx die meestreed om de knikkers in een Cortina van het befaamde Alan Mann team. Het zal ‘m na z’n legerdienst in staat stellen aan de slag te gaan in de Matra F2 éénzitters van Tyrrell, als wachtkamer voor de Formule 1.

Ickx wint ook vier keer de Beker van Spa aan het stuur van Ford Mustangs, een Ford Falcon en een BMW 2800CS. In 1966 wint hij ook de 24u van Spa met een BMW 2000TI, dezelfde wagen waarmee z’n broer Pascal een jaar eerder won. 

Later in z’n carrière wint Ickx ook aan het stuur van de befaamde BMW 3.0 CSL ‘Batmobile’ en zelfs één keer de Bathurst 1000 in een Australische Ford Falcon. 
In 1969 probeert hij ook één deelname in de Amerikaanse Nascar, maar z’n race in Daytona eindigt met een crash. Een paar deelnames met Chevrolette Camaro’s aan de IROC (International Race of Champions) zijn weinig succesvolle voetnoten die niettemin z’n veelzijdigheid onderstrepen. 

Ickx neemt ook meermaals deel aan de ‘Marathon de la Route,’ een 84-uur durende wedstrijd op de Nürburgring met Cortina’s en een enkele keer met een Mustang . De kennis die hij opdoet over de 21 kilometer lange Nürburgring zal de sleutel blijken in z’n opstap naar de F1. 
 

Formulewagens

Zoals gezegd was het Ken Tyrrell die Jacky Ickx een plaats aanbood in z’n Formule 2 Matra. Na wat leergeld toonde Ickx in 1967 z’n talent én kennis van de Nürburgring door tijdens de F1-wedstrijd van Duitsland, waar ook F2-wagens werden toegelaten om het startveld te vullen, door als derde te kwalificeren.  Slechts twee van de aanwezige F1’s waren sneller dan de nog piepjonge Ickx in een veel minder snelle wagen. In de wedstrijd ging de ophanging van de Matra stuk terwijl hij om het podium streed tussen de F1-wagens, maar z’n naam was gemaakt. In Monza van datzelfde jaar debuteerde Ickx in de F1 met een Cooper-Maserati. Z’n zesde plaats zette ook de eerste F1-punten achter z’n naam.

Voor 1968 bood Enzo Ferrari Ickx een contract aan in de F1 en F2. Ickx zal nog dat jaar z’n eerste F1-race winnen in een kletsnat Rouen, waar voor z’n ogen collega én vriend Jo Schlesser gruwelijk om het leven komt. In de F2 toonde hij zich vaak erg snel, maar kende hij vaak motorische pech. In 1969 verhuisde hij naar Brabham, wegens een conflict in sponsorbelangen bij Ferrari, waarmee hij een eerste keer vice-wereldkampioen werd in de F1 na zeges in Duitsland (uiteraard) en in Canada.

In 1970 keerde hij terug naar Ferrari, de enige rijder die tot dan ooit die gratie verleent kreeg van Enzo Ferrari. Ondanks vrij veel pech wordt hij aan het eind van het seizoen voor een tweede keer vice-wereldkampioen na de betreurde Jochen Rindt, die verongelukt in Monza. “Ik was opgelucht dat ik in de voorlaatste race pech kreeg, want ik wilde de titel niet wegnemen van iemand die niet meer in staat was ‘m te verdedigen.” Datzelfde seizoen reed hij ook F2-races voor BMW, maar kende andermaal veel pech.

Ickx reed nog tot 1973 voor Ferrari, maar het team boerde steeds verder achteruit en succes bleef grotendeels uit, ook al werd Ickx beschouwd als één van de snelste rijders ter wereld. Dat bewees hij wanneer hij misnoegd door Ferrari een derde plaats behaalde in de Duitse GP in een Yardley McLaren waar hij voorheen nooit eerder mee reed.  Nog voor het eind van het seizoen stapte Ickx over naar ISO-Williams, maar zonder succes. In 1974 tekende Ickx voor Lotus maar ook dat team zit in verval, waarna hij na passages bij kleine teams als Wolf-Williams, Ensing en Ligier de brui geeft aan de F1. Z’n focus lag intussen niet meer bij de eenzitters, ook al won hij in 1979 nog even op een diefje de CanAm-titel in de Verenigde Staten in een Lola van Team Haas. 
 

Endurance

Nog voor z’n F1-carrière van start ging, toonde Ickx zich reeds absolute  wereldklasse in de uithoudingswedstrijden. Hij debuteerde in 1966 met een Ferrari 250 LM van de Ecurie Francorchamps in de Daytona 24u. 

In het Gulf-Wyer team won hij op spectaculaire manier twee keer de 1000 km van Spa in 1967 en 1968, waarbij hij op een natte baan tot 30 seconden per ronde sneller bleek dan de concurrentie. 

En uiteraard ook de 24u van Le Mans in 1969, waar hij protesterend tegen de traditionele ‘Le Mans’-start naar z’n Gulf Ford GT40 stapte in plaats van te rennen en als allerlaatste wegkwam. Hij won met teamgenoot Jacky Oliver de wedstrijd na een ontzettend spannende duel met de Porsche 908 van Larousse/Herman in wat nog steeds de meest ‘close’ finish in Le Mans is. 

Hoewel z’n F1-carrière bij Ferrari al vrij snel in het slop raakte, kende hij in de uithoudingswedstrijden met Ferrari het ene succes na het andere. Met de 312 PB reeg hij de zeges aan elkaar met teamgenoten als Mario Andretti en Clay Regazzoni, die vol lof zijn om Ickx z’n kunst om snelheid en betrouwbaarheid als geen ander te combineren. 

Wanneer Ferrari stopte in de endurance, zou Ickx nog wedstrijden winnen als super-huurling met Matra, Alfa Romeo en een tweede keer Le Mans op z’n naam schrijven in een Mirage Ford van het Gulf-Wyer team. 

En dan werd Ickx opgepikt door Porsche, dat al lang bewondering had voor Ickx. Met de 935 zou hij de group 5 wedstrijden compleet domineren, terwijl hij met de Group 6 936 een derde en vierde Le Mans zege toevoegde aan z’n reeds uitpuilende palmares. 
Porsche zette Ickx ook in bij het ontwikkelen van de Porsche 956 Group C-wagen en het zou Ickx belonen met twee extra zeges in Le Mans, de titel van ‘Monsieur Le Mans’ als recordhouder én twee wereldtitels in de Group C-klasse. Tot vandaag blijft Ickx één van de meest succesvolle endurance-rijders die de brug maakte van de ‘klassieke’ wagens als de Ferrari 250 LM naar de bloedsnelle group C’s met immense neerwaartse druk. Ickx stoptein 1985 met wegracen, maar voegde nog een schitterend hoofdstuk toe aan een reeds geweldige carrière.
 

Rally Raids

Na z’n eerste deelname aan de Parijs-Dakar rally met Citroën in 1981, viel hij als een blok voor Afrika en de avontuurlijke rally raid wedstrijden.

Ickx wint de Dakar met Mercedes in 1983, voor hij Porsche overtuigt om te gaan deelnemen. Met de 959 won Porsche de Dakar, ook al zal Ickx ‘m nooit winnen voor het merk uit Zuffenhausen. 

Hij nam nadien nog deel voor de fabrieksteams van Peugeot, Citroën en zelfs Lada. Zeges bleven uit, mede door beslissingen van het team uit, op één solo-rit in de Diesel-klasse met een Toyota Landcruiser, maar het deelnemen schonk ‘m genoeg voldoening. 

Zelfs in die mate dat hij nog een keer deelneemt met een Toyota samen met dochter Vanina, voor hij het stuur definitief aan de wilgen hing.